İnkişaf etməkdə olan texnologiya gündəlik həyat praktikasında fayda gətirəcək bir çox yenilik gətirir. Həyatımızı asanlaşdıran bu texnoloji yeniliklər arasında bank əməliyyatlarından dövlət xidmətlərinə, sosial media istifadəsindən məlumatların saxlanılmasına qədər bir çox vacib və populyar əməliyyatlar var.

Bu vəziyyətin üstünlükləri ilə yanaşı ortaya çıxa biləcək ən əhəmiyyətli problemlərdən biri də elektron mühitdə yaşana biləcək mümkün təhlükəsizlik problemləridir. Kiber hücumlar, bilinən ən vacib elektron təhlükəsizlik problemlərindən biridir Bu gün, fərdlərdən və kiçik, orta və böyük şəxslərdən asılı olmayaraq bütün şirkətlərin tədbir görməli olduqları təhdidlərdən biridir. Yalnız veb saytlara edilməyən bu kiberhücumlar şirkətlərin öz şəbəkələrinə və serverlərinə qarşı ciddi ziyan və itkilər verə bilər.

Hər hansı bir virus şirkətdən yalnız bir nəfərin kompüterinə sızmış olsa da, şirkət üçün şəbəkə və ya server vasitəsilə eyni şəbəkədəki bütün kompüterlərə yoluxa bilər. Bu vəziyyətdə fərdlərin və ya şirkətlərin əhəmiyyətli məlumatları fərqli bir kompüterdə olsalar da, şəbəkəyə edilən bir hücum nəticəsində asanlıqla ələ keçirilə bilər.

Ən çox görünən kiber hücum virusları

Əksəriyyəti elektron şəkildə həyata keçirilən əməliyyatlara giriş artıq dünyanın hər yerində kompüterlər və digər mobil cihazlar vasitəsilə mümkündür. Bu qədər geniş bir virtual dünyada yarana biləcək problemlər bir çox fərqli virusa səbəb ola bilər. Dünyadakı bir çox şirkətin istehsalının dayanmasına və bütün sistemlərin çökməsinə səbəb olan bu viruslar informasiya dünyasına dərindən təsir edir.

WannaCry adlı virus ən çox rast gəlinən və sızdıqları sistemlərə ciddi ziyan vuran viruslar sırasındadır. Kompüterdə istifadə olunan əməliyyat sistemi vasitəsilə ötürülən bu tip virus sistemdəki bəzi zəifliklərdən istifadə edir və demək olar ki, kompüteri deaktiv edir. Yüzlərlə ölkədə yüz mindən çox kompüterə yoluxduğu iddia edilən WannaCry virusundan təsirlənən kompüter istifadəçilərindən ciddi bir fidyə tələb olunduğu da məlumdur.

CryptoLocker internet dünyasındakı istifadəçilər üçün kabusa çevrilən başqa bir virusdur. PDF sənədlərinə yerləşdirilərək yayılan bu tip viruslar poçt vasitəsilə kompüterlərə yayılır və güclü bir alqoritmlə şifrələnir. Verilərin şifrələməsi bitdikdən sonra virus istifadəçilərin qarşısına bir ekran gətirir və böyük miqdarda pul tələb edir. Bunlardan başqa Bredolab Trojan, Net Sky-D və MyDoom kimi viruslar istifadəçilərin illərdir qorxulu arzusu olmağa davam edir.

KOB-lar hansı tədbirləri görə bilər

Virtual dünyadakı vacib əməliyyatların təhlükəsizliyini təmin etmək və kiber hücumlardan qorunmaq üçün müəyyən tədbirlər görülməlidir. Şifrə təhlükəsizliyi fərdi əsasda alınacaq tədbirlərin başındadır. Sadə bir sosial media hesabından vacib sənədlər və istifadəçi hesablarına qədər ilk təhlükəsizlik tədbiri güclü və asan başa düşülməyən bir parol təyin etmək üçün gəlir. Sadə alqoritmlərlə təyin olunan şifrələr kobud qüvvə adlanan fasiləsiz sınaq metodu ilə pozula bilər. Bu səbəbdən yüksək təhlükəsizlik alqoritmində parol seçmək istifadəçini hakerlərə qarşı bir addım qabağa qoyur.

Kiber hücumların qarşısını almaq üçün alınacaq peşəkar dəstəklərdən biri də antivirus proqram dəstəyidir. Antivirus proqramları virusları aradan qaldırmaq və yoluxmuş kompüterləri bərpa etmək üçün işləyir. Müxtəlif sahələr və antivirus proqramları şəbəkənizi və kompüterinizi qoruyur, məlumatlarınıza girişin qarşısını alır. Antivirus proqramları virusları tapmaq, karantinaya götürmək / silmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edir. Digər tərəfdən bu metodlar proqramların iş sürətini və prinsiplərini müəyyənləşdirir.

Antivirus proqramlarına əlavə olaraq şirkətlər məlumat təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Firewall adlı firewall istifadə edirlər. Yerli şəbəkə ilə xarici şəbəkə arasındakı keçidi idarə etmək üçün istifadə olunan firewall sistemləri, məlumat trafikini idarə etməyə imkan verir. Yaxşı bir Firewall cihazı istifadə etmək vacib məlumatlarınızı təhlükəsiz bir mühitdə saxlamaq üçün alınacaq ən vacib tədbirlər arasındadır.

Kiber təhlükəsizlik ehtiyacları üçün tamamilə türk mütəxəssis bir R&D qrupu tərəfindən hazırlanmış Berqnet Firewall cihazı kiçik və orta müəssisələrə virtual təhlükəsizlik dəstəyi verir. Şirkətdəki daxil olan və çıxan şəbəkə trafikinə nəzarət edərək şəbəkəyə istənilməyən və icazəsiz girişin qarşısını alan cihaz kiber təhlükəsizliyin əsas funksiyasını təşkil edir.Sistem veb filtrləmə xüsusiyyəti ilə sıza biləcək zərərli virusların qarşısını alır. Şirkət şəbəkəsinə gələ biləcək hücumların qarşısını alaraq, mümkün bir pozuntu və ya məlumat itkisi olmadığı təmin edilir.